Η κυβέρνηση των Βολεμένων & των Τραπεζιτών
«γιορτάζει» τους 20 μήνες στην εξουσία !!!
ΟΙ ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ
Οβιδία: Η κουλτούρα της αυτό-μαστίγωσης
της Φωτεινής Τσαλίκογλου
Στις «Aόρατες πόλεις» του Ιταλού Καλβίνο, η χώρα μας θα μπορούσε να είναι μια πόλη φάντασμα. Θα την ονομάσω Οβιδία. Οι κάτοικοι της, πρώην αιμοδότες, πρώην ζωντανοί, έχουν μεταμορφωθεί σε φαντάσματα και πουλάνε τον αέρα που αναπνέουν, το νερό που πίνουν, την παιδεία τους, για να ξεπληρώσουν τους επιτήδειους δανειστές τους που εδώ και καιρό τους υφάρπαζαν το αίμα τους. Το ζήτημα είναι αν θα τα καταφέρουν.
Η μόνη περίπτωση να τα καταφέρουν είναι να πιστέψουν ότι είναι ακόμα ζωντανοί.
Η μόνη περίπτωση να τα καταφέρουν είναι να μην ταυτιστούν με την απαξιωτική εικόνα των ξένων δανειστών τους και όσων από τα μέσα έχουν συμπράξει μαζί τους.
«Ενοχοποιηθείτε! Ενοχοποιηθείτε!» Όλο και κάτι θα μείνει ή δεν θα μείνει!
-Να κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη
-Να αναλογισθούμε τις ευθύνες μας
-Να ανασκουμπωθούμε, να σηκώσουμε τα μανίκια μας και να εργασθούμε σκληρά ( εξαιρούνται βέβαια εδώ οι ένα εκατομμύρια άνεργοι)
-Να συνεννοηθούμε με τους εταίρους μας
-Να επιδείξουμε ωριμότητα, σύνεση, και ομοψυχία.
Οι παραπάνω ηθικο-πλαστικές και πολιτικά ορθές παροτρύνσεις βρίσκονται σε αγαστή σύμπνοια με το «όλοι μαζί τα φάγαμε» και βρίσκουν πολλούς κρυφούς και φανερούς υποστηρικτές διαμορφώνοντας μια ιδιότυπη κουλτούρα «αυτό-μαστίγωσης»
Στηριγμένη σε ένα εκρηκτικό μείγμα αλήθειας και ψεύδους, από την ίδια ύλη που τροφοδοτείται η κατά Γκαιμπελς συκοφάντηση, το μείγμα αυτό έχει αποδέκτη έναν ολόκληρο δοκιμαζόμενο λαό.
Αν ως λαϊκισμός στιγματίζεται κάθε προσπάθεια άμβλυνσης της ενοχοποίησης, η επίκληση της σήμερα, από τους ταγούς της πιο άγριας νέο-φιλελεύθερης λαίλαπας, αναδιπλασιάζει το κόστος του μνημονίου. Προσθέτει στα οικονομικά βάρη ένα ανυπολόγιστο ψυχικό κόστος. Και σε αυτό θα ήθελα να σταθώ στις γραμμές που ακολουθούν.
Αυτό-μομφή και αυτό-ενοχοποίηση βρίσκονται στην καρδιά δυο, σε πρώτη όψη διαμετρικά αντίθετων, συμπεριφορών.
-Πρώτη εκδοχή:
Αποδοχή, εσωτερίκευση της μομφής.
Κατάθλιψη:
Φταίω. Πληρώνω τώρα για ότι έκανα πριν. Το παρελθόν μου, ο τρόπος ζωής μου, αυτό που έκανα και κυρίως αυτό που ήμουνα ευθύνονται για όλα, αν τώρα υποφέρω άλλος κανείς πλην εμού δεν φταίει. Μη μιλάω λοιπόν, μη φωνάζω, μη δυσανασχετώ, ας γίνω νεκρός να γλυτώσω από τους αφόρητους κραδασμούς της σκέψης μου. Ο νεκρός δεν υποφέρει. Υποδύομαι λοιπόν τον νεκρό.’’
Ιδού οι σκοτεινοί συλλογισμοί που υποβαστάζουν τη σκέψη όσων καταφεύγουν σε ένα εν ζωή θάνατο. Ένα θάνατο που εκφράζεται μέσα από την αντιδραστική σήμερα μορφή μιας συλλογικής κατάθλιψης.
Ζωντανό παράδειγμα η Φανή, νεαρή ψυχολόγος που πριν τέσσερα χρόνια αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο.
«Δούλευα τρία χρόνια» μου λέει, «ήμουν τόσο καλά, παρότι δούλευα σε φροντιστήριο, περιμένοντας μέχρι να βρω κάτι κοντά σε αυτό που σπούδασα. Ηλπιζα, το πάλευα. Απολύθηκα πριν δέκα μήνες. Δεν μπορώ ακόμα να συνέλθω. Δεν είναι μόνο το οικονομικό, Δεν μου βγαίνει από το μυαλό η σκέψη ότι κάτι δεν έκανα καλά, ότι φταίω που απολύθηκα»
Η ανεργία είναι από μόνη της ένα σκάνδαλο, ένα δευτερο σκάνδαλο είναι η σκοτεινή και ύπουλη τεχνική ενοχοποίησης που εσωτερικεύει ο άνεργος. «Φταίω για κάτι που δεν έκανα καλά». Και πίσω από αυτό η ακόμα πιο χθόνια σκέψη. «Φταίω όχι για κάτι που έκανα αλλά για κάτι που είμαι». Σε μια αντίστοιχη συλλογική ενοχοποίηση δεν καταφεύγουν οι ισχυροί Ευρωπαίοι «εταίροι μας»; Όλοι αυτοί που πρέπει να πείσουμε ότι δεν είμαστε τεμπέληδες, χαραμοφάηδες, απείθαρχοι, ανυπάκουοι, κλπ. Κλπ.
Όμως κανένα μέτρο δεν μοιάζει μέχρι στιγμής να αρκεί. Τίποτα δεν είναι αρκετό. Κι άλλο, κι άλλο, μέχρι τελικής πτώσεως, κι άλλο για να σωθεί η χώρα μας. Ποτέ άλλοτε η σωτηρία μιας χώρας δεν ταυτίστηκε τόσο πολύ με τον αφανισμό των κατοίκων της.
Δεύτερη εκδοχή:
Προβολή προς τα έξω της ενοχής.
Εκδραμάτιση. Θυμός. Οργή.
Αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων προκειμένου να αναλάβουν το βάρος της αποψιλωμένης μας ζωής. Υπαίτιοι κάθε λογής προσφέρονται για να αμβλύνουν την οδύνη.
Εχθρός τώρα δεν είναι, όπως στην προηγούμενη εκδοχή, ο εαυτός μου, εχθρός αναγορεύεται μόνον ο άλλος.
Ιδού ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που έζησα πριν λίγες μέρες στο πολυπαθές κέντρο της Αθήνας: Οδηγός υποχρεώνεται να σταματήσει σε μια διάβαση πεζών καθώς εκείνη την ώρα μια γυναίκα, ίσαμε σαράντα ετών, καλοντυμένη και ήρεμη (έχουν σημασία οι λεπτομέρειες) επιχειρεί να διαβεί το δρόμο. Αντιλαμβάνομαι ότι έχει μια ελαφριά δυσκολία στο βάδισμα πράγμα που την κάνει για ένα ελάχιστο δευτερόλεπτο να καθυστερήσει. Ο οδηγός μαινόμενος βγαίνει έξω από το αμάξι του. Είναι κάπου δυο μέτρα, ευτραφής, και μυστακοφόρος (έχουν σημασία, επαναλαμβάνω, οι λεπτομέρειες) Είναι σε κρίση. Ωρύεται με μια φωνή σαν λίγο πριν επερχόμενο εγκεφαλικό «Μωρή στραβοχυμένη κούτσαβλη, γριέντζο αει στο διάβολο, αει στην πατρίδα σου, ουστ…από δω περα»
Μένω άφωνη εν μέσω αδιάφορων περαστικών. Η γυναίκα φοβισμένη επανακτά το χαμένο της βάδισμα και εξαφανίζεται. Να τον βρισω; Να του πάρω τα στοιχεία του αριθμού του; Και…; Να του πω το αυτονόητο «Ντροπή σου!» Η μήπως να επιχειρήσω μέσα μου να τον εξηγήσω ως καλή ψυχολόγος; Ομολογώ ότι δεν καταφέρνω να ησυχάσω.
Σκέφτομαι ότι ο μαινόμενος αυτός άνθρωπος έτσι όπως εκδραματίζει το θυμό και την οργή του στο ανυπεράσπιστο θύμα άλλο δεν κάνει από το να εκφράζει μια προσφιλή, ιδίως τον τελευταίο καιρό, συλλογική συμπεριφορά. Να υπάρχεις μέσα από το μίσος. Ένας λόγος μίσους να σε κρατά ζωντανό προκειμένου να μην ενδώσεις στην δυσφορία. Τα λύτρα σου για να είσαι ζωντανός είναι να ζεις με συνεκτικό ιστό το μένος και το μίσος.
Προσπάθησα να σκεφτώ τον οδηγό, μέσα από διάφορες συμ-πάσχουσες εκδοχές, πχ. Στο σπίτι μια κατάκοιτη μάννα τον περιμένει, φοβάται ότι θα απολυθεί από τη δουλειά του, η γυναίκα του τον απαξιώνει γιατι δεν είναι αρκετά δυνατός στις αναποδιές που έπληξαν την οικογένεια τους και άλλα τέτοια ψυχο-πονιάρικα επιχείρησα να σκεφτώ, προκειμένου να συλλογιστώ πως ο άνθρωπος αυτός αδειάζει όλη τη χαβούζα της ύπαρξης του σε ένα άσχετο με αυτόν θυμα-αντικείμενο. Αλλά εις ματην. Οι εποχές που ζούμε εκτός όλων των άλλων δοκιμάζει και τις αντοχές των ερμηνευτικών μας σχημάτων…..
Μου έρχεται να φωνάξω «κτήνος» αλλά δεν το κάνω μόνο σε ένδειξη σεβασμού στα συμπαθητικά και τόσο αμέτοχα στη φρίκη τετράποδα ζωντανά!
Τι προσπαθώ να πω;
Η ενοχοποίηση επιφυλάσσει μια υπονόμευση της ζωής και του πολιτισμού μας.
Στο θάνατο οδηγεί ή στην τυφλή βία.
Τελειώνοντας συλλογίζομαι όσους χαιρέκακα αναμένουν να μου θέσουν την ερώτηση: «Λόγια όλα αυτά. Κι εσεις τι δηλαδή προτείνετε;»
Με ένα ύφος άλλοτε χλευαστικό, άλλοτε ειρωνικό, άλλοτε υπεροπτικά τεχνοκρατικό, η ίδια πάντα ερώτηση «Κι εσείς τι προτείνετε»
Ε ναι! Λοιπόν μέσα από την αναρμοδιότητα μου έχω πράγματι ΚATI ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΩ.
Kι έτσι καθώς οι προτάσεις είναι ύποπτες και ηθικοπλαστικά υπονομεύσιμες, την πρόταση μου την απευθύνω πρωτίστως στον εαυτό μου. Μια έκκληση που ίσως απηχήσει και σε λίγους ή πολλούς άλλους.
Η πρόταση μου σε αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς:
Nα αντιταχθούμε στη συλλογική ενοχοποίηση ενός ολόκληρου λαού.
Προφανώς και ο καθένας από εμάς έχει κάνει ένα σωρό λάθη.
Όμως άλλο το «κάναμε λάθη» και άλλο το «ΕΙΜΑΣΤΕ ΛΑΘΟΣ» «Όλη η Ελλάδα ένα λάθος» Αυτό το ακυρωτικό της αξιοπρέπειας, αυτό-ταπεινωτικό σύνθημα αξίζει να το αποβάλλουμε. Όχι μέσα από την αυτό-μομφη, όχι μέσα από το μένος, αλλά μέσα από έναν τρίτο δρόμο. Έναν δρόμο μιας πρωτόγνωρης συλλογικότητας που αξίζει σαν πείραμα, ως κόρη οφθαλμού και να καλλιεργήσουμε και να περιφρουρήσουμε.
«Η συγκέντρωση ανάβει κι όλα είναι συνειδητά.»
Οι στίχοι αυτονομούνται από τον δημιουργό τους!
«Εις ματην όλων των καιρών, εις ματην όλων των εποχών, μια καινουργια μερα ανθίζει»
Τα λόγια του Εμπειρίκου αποκτούν μια παράξενη δυνατότητα.
Ναι! εκεί -έξω στις πλατείες, κι εδω- μέσα στη ζωντάνια του μυαλού μας, ας κάνουμε την καινούργια μέρα να ανθίσει!!! Διαυγείς και όχι αναγκαστικά και απαραίτητα (για την ώρα) ευτυχείς.
5 η ώρα ακούγονται στο Σύνταγμα οι πρώτες δυνατές φωνές.
*Η Φωτεινή Τσαλίκογλου είναι συγγραφέας καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
«γιορτάζει» τους 20 μήνες στην εξουσία !!!
ΟΙ ΑΓΑΝΑΚΤΙΣΜΕΝΟΙ
Οβιδία: Η κουλτούρα της αυτό-μαστίγωσης
της Φωτεινής Τσαλίκογλου
Στις «Aόρατες πόλεις» του Ιταλού Καλβίνο, η χώρα μας θα μπορούσε να είναι μια πόλη φάντασμα. Θα την ονομάσω Οβιδία. Οι κάτοικοι της, πρώην αιμοδότες, πρώην ζωντανοί, έχουν μεταμορφωθεί σε φαντάσματα και πουλάνε τον αέρα που αναπνέουν, το νερό που πίνουν, την παιδεία τους, για να ξεπληρώσουν τους επιτήδειους δανειστές τους που εδώ και καιρό τους υφάρπαζαν το αίμα τους. Το ζήτημα είναι αν θα τα καταφέρουν.
Η μόνη περίπτωση να τα καταφέρουν είναι να πιστέψουν ότι είναι ακόμα ζωντανοί.
Η μόνη περίπτωση να τα καταφέρουν είναι να μην ταυτιστούν με την απαξιωτική εικόνα των ξένων δανειστών τους και όσων από τα μέσα έχουν συμπράξει μαζί τους.
«Ενοχοποιηθείτε! Ενοχοποιηθείτε!» Όλο και κάτι θα μείνει ή δεν θα μείνει!
-Να κοιτάξουμε τον εαυτό μας στον καθρέφτη
-Να αναλογισθούμε τις ευθύνες μας
-Να ανασκουμπωθούμε, να σηκώσουμε τα μανίκια μας και να εργασθούμε σκληρά ( εξαιρούνται βέβαια εδώ οι ένα εκατομμύρια άνεργοι)
-Να συνεννοηθούμε με τους εταίρους μας
-Να επιδείξουμε ωριμότητα, σύνεση, και ομοψυχία.
Οι παραπάνω ηθικο-πλαστικές και πολιτικά ορθές παροτρύνσεις βρίσκονται σε αγαστή σύμπνοια με το «όλοι μαζί τα φάγαμε» και βρίσκουν πολλούς κρυφούς και φανερούς υποστηρικτές διαμορφώνοντας μια ιδιότυπη κουλτούρα «αυτό-μαστίγωσης»
Στηριγμένη σε ένα εκρηκτικό μείγμα αλήθειας και ψεύδους, από την ίδια ύλη που τροφοδοτείται η κατά Γκαιμπελς συκοφάντηση, το μείγμα αυτό έχει αποδέκτη έναν ολόκληρο δοκιμαζόμενο λαό.
Αν ως λαϊκισμός στιγματίζεται κάθε προσπάθεια άμβλυνσης της ενοχοποίησης, η επίκληση της σήμερα, από τους ταγούς της πιο άγριας νέο-φιλελεύθερης λαίλαπας, αναδιπλασιάζει το κόστος του μνημονίου. Προσθέτει στα οικονομικά βάρη ένα ανυπολόγιστο ψυχικό κόστος. Και σε αυτό θα ήθελα να σταθώ στις γραμμές που ακολουθούν.
Αυτό-μομφή και αυτό-ενοχοποίηση βρίσκονται στην καρδιά δυο, σε πρώτη όψη διαμετρικά αντίθετων, συμπεριφορών.
-Πρώτη εκδοχή:
Αποδοχή, εσωτερίκευση της μομφής.
Κατάθλιψη:
Φταίω. Πληρώνω τώρα για ότι έκανα πριν. Το παρελθόν μου, ο τρόπος ζωής μου, αυτό που έκανα και κυρίως αυτό που ήμουνα ευθύνονται για όλα, αν τώρα υποφέρω άλλος κανείς πλην εμού δεν φταίει. Μη μιλάω λοιπόν, μη φωνάζω, μη δυσανασχετώ, ας γίνω νεκρός να γλυτώσω από τους αφόρητους κραδασμούς της σκέψης μου. Ο νεκρός δεν υποφέρει. Υποδύομαι λοιπόν τον νεκρό.’’
Ιδού οι σκοτεινοί συλλογισμοί που υποβαστάζουν τη σκέψη όσων καταφεύγουν σε ένα εν ζωή θάνατο. Ένα θάνατο που εκφράζεται μέσα από την αντιδραστική σήμερα μορφή μιας συλλογικής κατάθλιψης.
Ζωντανό παράδειγμα η Φανή, νεαρή ψυχολόγος που πριν τέσσερα χρόνια αποφοίτησε από το πανεπιστήμιο.
«Δούλευα τρία χρόνια» μου λέει, «ήμουν τόσο καλά, παρότι δούλευα σε φροντιστήριο, περιμένοντας μέχρι να βρω κάτι κοντά σε αυτό που σπούδασα. Ηλπιζα, το πάλευα. Απολύθηκα πριν δέκα μήνες. Δεν μπορώ ακόμα να συνέλθω. Δεν είναι μόνο το οικονομικό, Δεν μου βγαίνει από το μυαλό η σκέψη ότι κάτι δεν έκανα καλά, ότι φταίω που απολύθηκα»
Η ανεργία είναι από μόνη της ένα σκάνδαλο, ένα δευτερο σκάνδαλο είναι η σκοτεινή και ύπουλη τεχνική ενοχοποίησης που εσωτερικεύει ο άνεργος. «Φταίω για κάτι που δεν έκανα καλά». Και πίσω από αυτό η ακόμα πιο χθόνια σκέψη. «Φταίω όχι για κάτι που έκανα αλλά για κάτι που είμαι». Σε μια αντίστοιχη συλλογική ενοχοποίηση δεν καταφεύγουν οι ισχυροί Ευρωπαίοι «εταίροι μας»; Όλοι αυτοί που πρέπει να πείσουμε ότι δεν είμαστε τεμπέληδες, χαραμοφάηδες, απείθαρχοι, ανυπάκουοι, κλπ. Κλπ.
Όμως κανένα μέτρο δεν μοιάζει μέχρι στιγμής να αρκεί. Τίποτα δεν είναι αρκετό. Κι άλλο, κι άλλο, μέχρι τελικής πτώσεως, κι άλλο για να σωθεί η χώρα μας. Ποτέ άλλοτε η σωτηρία μιας χώρας δεν ταυτίστηκε τόσο πολύ με τον αφανισμό των κατοίκων της.
Δεύτερη εκδοχή:
Προβολή προς τα έξω της ενοχής.
Εκδραμάτιση. Θυμός. Οργή.
Αναζήτηση αποδιοπομπαίων τράγων προκειμένου να αναλάβουν το βάρος της αποψιλωμένης μας ζωής. Υπαίτιοι κάθε λογής προσφέρονται για να αμβλύνουν την οδύνη.
Εχθρός τώρα δεν είναι, όπως στην προηγούμενη εκδοχή, ο εαυτός μου, εχθρός αναγορεύεται μόνον ο άλλος.
Ιδού ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα που έζησα πριν λίγες μέρες στο πολυπαθές κέντρο της Αθήνας: Οδηγός υποχρεώνεται να σταματήσει σε μια διάβαση πεζών καθώς εκείνη την ώρα μια γυναίκα, ίσαμε σαράντα ετών, καλοντυμένη και ήρεμη (έχουν σημασία οι λεπτομέρειες) επιχειρεί να διαβεί το δρόμο. Αντιλαμβάνομαι ότι έχει μια ελαφριά δυσκολία στο βάδισμα πράγμα που την κάνει για ένα ελάχιστο δευτερόλεπτο να καθυστερήσει. Ο οδηγός μαινόμενος βγαίνει έξω από το αμάξι του. Είναι κάπου δυο μέτρα, ευτραφής, και μυστακοφόρος (έχουν σημασία, επαναλαμβάνω, οι λεπτομέρειες) Είναι σε κρίση. Ωρύεται με μια φωνή σαν λίγο πριν επερχόμενο εγκεφαλικό «Μωρή στραβοχυμένη κούτσαβλη, γριέντζο αει στο διάβολο, αει στην πατρίδα σου, ουστ…από δω περα»
Μένω άφωνη εν μέσω αδιάφορων περαστικών. Η γυναίκα φοβισμένη επανακτά το χαμένο της βάδισμα και εξαφανίζεται. Να τον βρισω; Να του πάρω τα στοιχεία του αριθμού του; Και…; Να του πω το αυτονόητο «Ντροπή σου!» Η μήπως να επιχειρήσω μέσα μου να τον εξηγήσω ως καλή ψυχολόγος; Ομολογώ ότι δεν καταφέρνω να ησυχάσω.
Σκέφτομαι ότι ο μαινόμενος αυτός άνθρωπος έτσι όπως εκδραματίζει το θυμό και την οργή του στο ανυπεράσπιστο θύμα άλλο δεν κάνει από το να εκφράζει μια προσφιλή, ιδίως τον τελευταίο καιρό, συλλογική συμπεριφορά. Να υπάρχεις μέσα από το μίσος. Ένας λόγος μίσους να σε κρατά ζωντανό προκειμένου να μην ενδώσεις στην δυσφορία. Τα λύτρα σου για να είσαι ζωντανός είναι να ζεις με συνεκτικό ιστό το μένος και το μίσος.
Προσπάθησα να σκεφτώ τον οδηγό, μέσα από διάφορες συμ-πάσχουσες εκδοχές, πχ. Στο σπίτι μια κατάκοιτη μάννα τον περιμένει, φοβάται ότι θα απολυθεί από τη δουλειά του, η γυναίκα του τον απαξιώνει γιατι δεν είναι αρκετά δυνατός στις αναποδιές που έπληξαν την οικογένεια τους και άλλα τέτοια ψυχο-πονιάρικα επιχείρησα να σκεφτώ, προκειμένου να συλλογιστώ πως ο άνθρωπος αυτός αδειάζει όλη τη χαβούζα της ύπαρξης του σε ένα άσχετο με αυτόν θυμα-αντικείμενο. Αλλά εις ματην. Οι εποχές που ζούμε εκτός όλων των άλλων δοκιμάζει και τις αντοχές των ερμηνευτικών μας σχημάτων…..
Μου έρχεται να φωνάξω «κτήνος» αλλά δεν το κάνω μόνο σε ένδειξη σεβασμού στα συμπαθητικά και τόσο αμέτοχα στη φρίκη τετράποδα ζωντανά!
Τι προσπαθώ να πω;
Η ενοχοποίηση επιφυλάσσει μια υπονόμευση της ζωής και του πολιτισμού μας.
Στο θάνατο οδηγεί ή στην τυφλή βία.
Τελειώνοντας συλλογίζομαι όσους χαιρέκακα αναμένουν να μου θέσουν την ερώτηση: «Λόγια όλα αυτά. Κι εσεις τι δηλαδή προτείνετε;»
Με ένα ύφος άλλοτε χλευαστικό, άλλοτε ειρωνικό, άλλοτε υπεροπτικά τεχνοκρατικό, η ίδια πάντα ερώτηση «Κι εσείς τι προτείνετε»
Ε ναι! Λοιπόν μέσα από την αναρμοδιότητα μου έχω πράγματι ΚATI ΝΑ ΠΡΟΤΕΙΝΩ.
Kι έτσι καθώς οι προτάσεις είναι ύποπτες και ηθικοπλαστικά υπονομεύσιμες, την πρόταση μου την απευθύνω πρωτίστως στον εαυτό μου. Μια έκκληση που ίσως απηχήσει και σε λίγους ή πολλούς άλλους.
Η πρόταση μου σε αυτούς τους σκοτεινούς καιρούς:
Nα αντιταχθούμε στη συλλογική ενοχοποίηση ενός ολόκληρου λαού.
Προφανώς και ο καθένας από εμάς έχει κάνει ένα σωρό λάθη.
Όμως άλλο το «κάναμε λάθη» και άλλο το «ΕΙΜΑΣΤΕ ΛΑΘΟΣ» «Όλη η Ελλάδα ένα λάθος» Αυτό το ακυρωτικό της αξιοπρέπειας, αυτό-ταπεινωτικό σύνθημα αξίζει να το αποβάλλουμε. Όχι μέσα από την αυτό-μομφη, όχι μέσα από το μένος, αλλά μέσα από έναν τρίτο δρόμο. Έναν δρόμο μιας πρωτόγνωρης συλλογικότητας που αξίζει σαν πείραμα, ως κόρη οφθαλμού και να καλλιεργήσουμε και να περιφρουρήσουμε.
«Η συγκέντρωση ανάβει κι όλα είναι συνειδητά.»
Οι στίχοι αυτονομούνται από τον δημιουργό τους!
«Εις ματην όλων των καιρών, εις ματην όλων των εποχών, μια καινουργια μερα ανθίζει»
Τα λόγια του Εμπειρίκου αποκτούν μια παράξενη δυνατότητα.
Ναι! εκεί -έξω στις πλατείες, κι εδω- μέσα στη ζωντάνια του μυαλού μας, ας κάνουμε την καινούργια μέρα να ανθίσει!!! Διαυγείς και όχι αναγκαστικά και απαραίτητα (για την ώρα) ευτυχείς.
5 η ώρα ακούγονται στο Σύνταγμα οι πρώτες δυνατές φωνές.
*Η Φωτεινή Τσαλίκογλου είναι συγγραφέας καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου