Νομιμοποιήσεις αυθαιρέτων από τη ναοδομία

Πονοκέφαλος στο υπ. Περιβάλλοντος

Την αρμοδιότητα να ελέγχει αυθαίρετα και να επιβάλει πρόστιμα αποφάσισε... να αποσπάσει από τις πολεοδομίες η Εκκλησία. Η συγκεκριμένη ενέργεια αφορά τα κτίσματα που αδειοδοτεί η ναοδομία, ολοκληρώνοντας έτσι ένα σχήμα στο οποίο ο ασκών τον έλεγχο και ο ελεγχόμενος είναι το ίδιο «πρόσωπο». Η κίνηση της Εκκλησίας προκαλεί ισχυρό πονοκέφαλο στο αρμόδιο για πολεοδομικά θέματα υπουργείο Περιβάλλοντος, το οποίο, όπως αποδεικνύεται... πιάστηκε στον ύπνο. Η υπόθεση αναδεικνύει για ακόμα μια φορά τη στρέβλωση που δημιουργεί η διατήρηση χωριστού πολεοδομικού μηχανισμού για την Εκκλησία της Ελλάδας.

Η Εκκλησία της Ελλάδας, λοιπόν, αποφάσισε να νομοθετήσει για πολεοδομικά ζητήματα, μέσω της αναθεώρησης του κανονισμού της Ιεράς Συνόδου, με τίτλο «Κωδικοποίηση και συμπλήρωση διατάξεων περί λειτουργίας της Εκκλησιαστικής Κεντρικής Υπηρεσίας Οικονομικών - ΕΚΥΟ» (ΦΕΚ 135 Α). Πιο συγκεκριμένα, το «γραφείο ναοδομίας και εκτελέσεως εκκλησιαστικών τεχνικών έργων» αναβαθμίζεται σε διεύθυνση, αποκτώντας πλήθος αρμοδιοτήτων που σήμερα ανήκουν στις πολεοδομίες: εκτός από την έκδοση οικοδομικής άδειας για ναούς και κάθε άλλο κτίριο εκκλησιαστικού ενδιαφέροντος, αναλαμβάνει τον έλεγχο για τη διαπίστωση πολεοδομικών αυθαιρεσιών και την επιβολή και είσπραξη προστίμων, τα οποία μάλιστα καταλήγουν «για έργα ευποιίας και περιβαλλοντικής αποκατάστασης» μητροπόλεων, μονών και ναών.

Πρόστιμα

Το πιο αξιοσημείωτο είναι ότι η ναοδομία «προικίζεται» με τη δυνατότητα... νομιμοποίησης αυθαιρέτων! Πιο συγκεκριμένα «χορηγεί αδείας διά την νομιμοποίησιν αυθαιρέτων εκκλησιαστικών κτισμάτων, αφού το Τμήμα Ελέγχου Κατασκευών προχωρήσει εις την έκδοσιν πράξεων εξαιρέσεως της κατεδαφίσεως και καταλογίσει τα τυχόν εκ του νόμου καταβαλλόμενα πρόστιμα».
Πού βασίζει νομικά η Εκκλησία της Ελλάδας την απόφασή της να προχωρήσει μονομερώς στην απόσπαση πολεοδομικών αρμοδιοτήτων από το κράτος; Στον νόμο 590/1977 (Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδος), στον οποίο προβλέπεται ότι οι οικοδομικές άδειες για ναούς, μητροπόλεις και μονές «μετά των κτισμάτων αυτών» εκδίδονται από τη ναοδομία. Ωστόσο, όπως εκτιμούν οι νομικοί του υπουργείου Περιβάλλοντος, το ειδικό νομικό καθεστώς που αποκτούν οι αποφάσεις της Ιεράς Συνόδου δεν επαρκεί για τη μεταβίβαση αρμοδιοτήτων, καθώς για κάτι τέτοιο θα απαιτούνταν τροποποίηση του νόμου του 1977 που όρισε τις αρμοδιότητες της ναοδομίας. Αυτό διευκρινίζει και εγκύκλιος που έστειλε το ΥΠΕΚΑ την περασμένη άνοιξη, ξεκαθαρίζοντας ότι η ναοδομία έχει την αρμοδιότητα μόνο της έκδοσης οικοδομικών αδειών.
Αφορμή για όλες αυτές τις εξελίξεις αποτελούν δύο υποθέσεις αυθαιρέτων της Εκκλησίας, στα οποία επιβλήθηκαν τεράστια πρόστιμα:
l Πεντέλη. Οπως παλαιότερα είχε αποκαλύψει η «Κ», δίπλα στη μονή Πεντέλης ανεγέρθησαν από το Διορθόδοξο Κέντρο της Εκκλησίας πέντε πολυτελείς μονοκατοικίες συνολικού εμβαδού περίπου 400 τ. μ. Μετά τη δημοσιοποίηση του θέματος, η πολεοδομία της νομαρχίας Αθηνών πραγματοποίησε αυτοψία και καταλόγισε πρόστιμο ανέγερσης 992.158 ευρώ και πρόστιμο διατήρησης 496.079 ευρώ ετησίως. Η Εκκλησία προσέφυγε ενάντια στην απόφαση στην επιτροπή κρίσεως αυθαιρέτων κατασκευών της νομαρχίας, η οποία, αίφνης, το 2010 έκρινε «εαυτήν» αναρμόδια να παρέμβει και επέστρεψε τον φάκελο στη ναοδομία.

l Μέγαρα. Ομοίως, η πολεοδομία Μεγάρων ασχολήθηκε με την υπόθεση αυθαιρεσιών στο Μουσειακό Κέντρο Πολιτιστικών Προϊόντων «Γεράνεια» της μονής Αγίας Παρασκευής στα Μέγαρα.

Με την υπόθεση ασχολούνται και οι επιθεωρητές Περιβάλλοντος και Δημόσιας Διοίκησης.

Η κίνηση της Εκκλησίας της Ελλάδος να αναλάβει με δική της απόφαση τον πολεοδομικό έλεγχο των κατασκευών της και την επιβολή προστίμων προκαλεί πονοκέφαλο στο αρμόδιο υπουργείο Περιβάλλοντος. Πηγές του υπουργείου εκτιμούσαν ότι η υπόθεση πρέπει να παραπεμφθεί στο Νομικό Συμβούλιο του Κράτους, προκειμένου να κλείσει οριστικά το ζήτημα. Και η παρούσα κυβέρνηση, πάντως, όπως και όλες οι προηγούμενες, φαίνεται απρόθυμη να επανεξετάσει τη σκοπιμότητα διατήρησης χωριστού πολεοδομικού μηχανισμού για την εκκλησία, παρά τις στρεβλώσεις που ανά τακτά διαστήματα προκαλεί...

Του Γιωργου Λιαλιου