Δεν θα είναι δυνατή η λειτουργία του Αναρρωτηρίου Πεντέλης, σε λίγα χρόνια!

Στο πλαίσιο του αφιερώματός του στις δημόσιες δομές προστασίας παιδιών χωρίς οικογένεια, που ξεκίνησε η εφημερίδα «ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΗΣ», το Σάββατο 23 Νοεμβρίου φιλοξένησε στις σελίδες του  το «Αναρρωτήριο Πεντέλης» που αποτελεί παράρτημα του Κέντρου Προστασίας Παιδιού «Μητέρα» και είναι ο δεύτερος βασικός δημόσιος φορέας φιλοξενίας παιδιών, υιοθεσιών, αναδοχών, αναζήτησης ριζών.

Με τίτλο «Στη "ζούγκλα" κι όποιος αντέξει...», η εφημερίδα του ΚΚΕ σημειώνει χαρακτηριστικά:

Το κράτος υποβαθμίζει συνειδητά την ανάπτυξη δομών Πρόνοιας για τη στήριξη οικογενειών και παιδιών, όπως προκύπτει και από το «Αναρρωτήριο Πεντέλης»

Αν δεν προσληφθεί μόνιμο προσωπικό, σε κάποια χρόνια δε θα είναι δυνατή η λειτουργία του Αναρρωτηρίου Πεντέλης...

Μια επίσκεψη στη Μονάδα Φροντίδας Παιδιών «Αναρρωτήριο Πεντέλης» δεν αποκαλύπτει μόνο τη γύμνια και την εγκατάλειψη των ελάχιστων κρατικών δομών Πρόνοιας. Φέρνει στην επιφάνεια όλη τη σαπίλα του καπιταλιστικού συστήματος και των αδιεξόδων που δημιουργεί, με πρώτα θύματα τα παιδιά. Σε περίοδο όλο και πιο μαζικής εξαθλίωσης του λαού, η προστασία του παιδιού με ευθύνη του κράτους αντί να επεκτείνεται, υποβαθμίζεται, οι ελάχιστες δομές εγκαταλείπονται. 

Ο δρόμος για την ιδιωτική πρωτοβουλία, ακόμη και εκμετάλλευση των παιδιών, μένει ορθάνοιχτος.

                                    Οικογένειες που χρειάζονται στήριξη

Στη Μονάδα της Πεντέλης απευθύνονται γονείς που χρειάζονται στήριξη και αφήνουν το παιδί τους μέχρι να σταθούν στα πόδια τους: Πάμφτωχες οικογένειες, μονογονεϊκές, εξαρτημένοι από ουσίες, νεαρές μητέρες διωγμένες από το οικογενειακό τους περιβάλλον κ.λπ.

Τι τύχη έχουν όλοι αυτοί οι γονείς; Στις περισσότερες περιπτώσεις καμία, αφού αφήνονται στη ζούγκλα της καπιταλιστικής κοινωνίας να τα βγάλουν πέρα μόνοι τους χωρίς καμιά ουσιαστική μέριμνα από το κράτος, χωρίς περίπτωση να βρουν μια δουλειά, να ζήσουν σε ένα σπίτι, να έχουν ρεύμα, νερό, ένα πιάτο φαΐ, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη.

Σύμφωνα με την πρόεδρο του Κοινωνικού Κέντρου Πρόνοιας Αττικής (ΚΚΠΑ), στο οποίο ανήκουν δομές όπως το Κέντρο Προστασίας Παιδιού «Μητέρα», το Αναρρωτήριο Πεντέλης και άλλες σχετικές με τη φροντίδα παιδιών, «παρατηρείται αύξηση της εγκατάλειψης παιδιών, όπως και περισσότερα επιβαρυμένα παιδιά». 

Δηλαδή, αποτυπώνεται πάνω τους η εξαθλίωση των βιολογικών γονιών. «Παλιότερα, παιδιά γονιών π.χ. εξαρτημένων από ναρκωτικές και άλλες ουσίες, φιλοξενούνταν για ένα διάστημα και συχνά επέστρεφαν σε συγγενείς ή και στους βιολογικούς γονείς. Τώρα δεν μπορεί η οικογένεια», συμπληρώνει.

Τα περισσότερα παιδιά βρέθηκαν στο Αναρρωτήριο Πεντέλης είτε με δικαστική απόφαση, είτε με εισαγγελική παραγγελία επειδή κακοποιούνταν σωματικά ή ψυχολογικά, δεν είχαν στοιχειώδη φροντίδα και αγαθά, όπως και βρέφη που εγκαταλείπονται στα μαιευτήρια. Τα τελευταία όλο και πληθαίνουν και μάλιστα πολλά γεννιούνται από μετανάστριες χωρίς χαρτιά.

Απαιτείται ένα ολόκληρο δίκτυο δημόσιων υπηρεσιών Πρόνοιας και μέτρων στήριξης της οικογένειας. Ωστόσο, ενδεικτικό της «κρατικής μέριμνας» για τους πιο φτωχούς, τους πιο ευάλωτους είναι το πρόσφατο τραγικό περιστατικό: Ενα 4χρονο κοριτσάκι σκοτώθηκε πέφτοντας από το μπαλκόνι πολυκατοικίας, την ώρα που η μητέρα του εργαζόταν σαν καθαρίστρια σε διαμέρισμα του δευτέρου ορόφου και δεν είχε πού να το αφήσει...

       Συρρίκνωση αντί για ανάπτυξη φροντίδας - νοσηλείας

Οι δημόσιες υπηρεσίες για ολόπλευρη στήριξη και κοινωνική αποκατάσταση των παιδιών δεν αναπτύσσονται. Το καπιταλιστικό κράτος συνειδητά υποβαθμίζει κι αυτές τις υποτυπώδεις υπάρχουσες δομές και στο έδαφος της ιδιωτικής πρωτοβουλίας που επεκτείνεται, ευδοκιμεί το εμπόριο παιδιών, γυναικών, ανθρώπινου σώματος.

Εκδηλες οι συνέπειες στο Αναρρωτήριο με 40 παιδιά από βρέφη έως 6 χρόνων: 

«Με το υπάρχον προσωπικό δύσκολα τα καταφέρνουμε. Δύο ξενώνες δε λειτουργούν. 

Εκκρεμεί η ανακαίνισή τους και εφόσον υπάρξει αντίστοιχο προσωπικό, θα μπορούν να φιλοξενηθούν άλλα 20 - 25 παιδιά», λένε στον «Ρ» άνθρωποι από τη διοίκηση. Ενδεικτικό της κρατικής υποχώρησης είναι πως την ανακαίνιση ενός ξενώνα ανέλαβε «φιλάνθρωπος χορηγός». 

Την ώρα που δεκάδες υγιή παιδιά «λιμνάζουν» στα παιδιατρικά νοσοκομεία και τα μαιευτήρια, η επέκταση των υπηρεσιών δεν μπορεί να εξαρτάται από το «φιλάνθρωπο» αίσθημα του καθενός, ακόμη κι αν υπάρχουν καλές προθέσεις.

Το προσωπικό προσπαθεί με αυταπάρνηση για το καλύτερο.

Σήμερα για 40 παιδιά οι εργαζόμενοι είναι μόλις 55, ενώ πριν από μια δεκαετία πλησίαζαν τους 100 για 35 παιδιά. Η έλλειψη προσωπικού έχει σαν αποτέλεσμα βρεφονηπιοκόμοι να εκτελούν χρέη νοσηλευτή και νοσηλευτές χρέη βρεφονηπιοκόμων! 

Αρκετά παιδιά είναι επιβαρυμένα, επειδή η μάνα ζούσε σε κακές συνθήκες, είχε νοσήσει όταν κυοφορούσε ή δεν τρεφόταν σωστά, αλλά και κακοποιημένα παιδιά που απαιτούν εξειδικευμένη φροντίδα. Χαρακτηριστικά, υπάρχουν παιδιά που γεννιούνται με τον ιό του AIDS ή ηπατίτιδα C.

«Μαθαίνουμε το ιστορικό κάθε παιδιού, τι μπορεί να προκύψει στην υγεία του, παρακολουθούμε την ανάπτυξή του, φροντίζουμε για φάρμακα και εμβολιασμούς. Οι βρεφονηπιοκόμοι δεν έχουν τέτοια ειδίκευση, ούτε έχουν την ευθύνη αν συμβεί κάτι. Αν ένα παιδί π.χ. κάνει αλλεργία σε ένα φάρμακο εκείνη μπορεί να μην το καταλάβει. Παλιότερα σε όλο το 24ωρο υπήρχε ένας νοσηλευτής, ιδιαίτερα σε περιόδους νοσηρότητας και επιδημιών», επισημαίνει μια νοσηλεύτρια.

Σε κάποια χρόνια δεν θα είναι δυνατή η λειτουργία του Αναρρωτηρίου Πεντέλης: 

Αυτή τη στιγμή λείπει προσωπικό, όχι για να αναπτυχθούν παραπέρα οι δομές και οι υπηρεσίες, όχι για τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια και ποιότητα στη φροντίδα, αλλά ακόμη και για να εκδοθεί εβδομαδιαίο πρόγραμμα. Τις επόμενες μέρες, 3 υπάλληλοι θα συνταξιοδοτηθούν και 2 συμβασιούχοι θα φύγουν. Οι 29 βρεφονηπιοκόμοι και νοσηλευτές θα μειωθούν στους 24.

«Αν δεν προσληφθούν άμεσα τουλάχιστον 7 δεν θα μπορεί ούτε ένα ρεπό να δοθεί, ούτε ένας να αρρωστήσει. Οι εργαζόμενοι με 5μηνες συμβάσεις δεν λύνουν κανένα πρόβλημα. Καταρχήν, δεν πληρώνονται. Μέχρι να μάθουν τη δουλειά, φεύγουν. Δεν νιώθουν ότι αυτή είναι η δουλειά τους. Σήμερα είναι, αύριο δεν είναι», τονίζεται.

             «Μπλοκάρεται» η κοινωνική αποκατάσταση

Ολοι οι εργαζόμενοι είναι κατηγορηματικοί: «Τα παιδιά επιβάλλεται να φεύγουν από το ίδρυμα μέσα σε λίγους μήνες, ώστε να έχουν ομαλή ψυχοσωματική ανάπτυξη. Πέρα από τη φροντίδα - περίθαλψη, έχουμε και το σημαντικότατο καθήκον της κοινωνικής αποκατάστασης», σημειώνει κοινωνική λειτουργός.

Πρώτη μέριμνα της Μονάδας είναι να αναζητήσει το στενό οικογενειακό περιβάλλον του παιδιού, να διερευνήσει αν μπορεί να επανέλθει στη βιολογική οικογένεια. Τις περισσότερες φορές αυτό δεν είναι εφικτό. Τότε φροντίζουν το παιδί να ενταχθεί είτε σε θετή, είτε σε ανάδοχη οικογένεια. 

Στην Κοινωνική Υπηρεσία του Αναρρωτηρίου Πεντέλης υπάρχει μόλις μια κοινωνική λειτουργός στο τμήμα υιοθεσιών και αναζήτησης ριζών. Παρόλα αυτά, καταβάλλοντας μεγάλες προσπάθειες, μέσα στο 2012 υιοθετήθηκαν 23 παιδιά και η αναμονή για υιοθεσία είναι γύρω στα 2,5 - 3 χρόνια.

«Είναι μια αλυσίδα. Αν είχαμε περισσότερο προσωπικό θα παίρναμε περισσότερα παιδιά. Με περισσότερους κοινωνικούς λειτουργούς θα προχωρούσαν πιο γρήγορα οι υποθέσεις, θα βλέπαμε περισσότερους υποψήφιους θετούς ή ανάδοχους γονείς κ.λπ. Αντίστοιχα, αν στελεχωνόταν επαρκώς το τμήμα που "απελευθερώνει" νομικά τα παιδιά και οι κοινωνικές υπηρεσίες στην Εισαγγελία ανηλίκων, οι διαδικασίες θα ήταν πιο ευέλικτες», τονίζει η κοινωνική λειτουργός.

«Παιδοκεντρικές» οι δημόσιες υιοθεσίες

Οπως εξηγούν εργαζόμενοι και διοίκηση, το πιο δύσκολο είναι το παιδί να είναι «νομικά ελεύθερο», δηλαδή ο βιολογικός γονιός να έχει δώσει τη συναίνεσή του για υιοθεσία και η επιμέλεια του παιδιού να περάσει στο Ιδρυμα:

«Πολλές φορές είναι εξαφανισμένοι οι βιολογικοί γονείς. Πρέπει να αποδείξουμε στο δικαστήριο ότι ψάξαμε και δεν τους βρήκαμε, προκειμένου να πάρει το ίδρυμα την επιμέλεια και τη γονική μέριμνα και να προχωρήσει η υιοθεσία. Επιπλέον, ακόμη κι όταν το ίδρυμα έχει την επιμέλεια του παιδιού, στο δικαστήριο υιοθεσίας ο νόμος απαιτεί να παρίσταται ο βιολογικός γονιός. Είναι δύσκολη και χρονοβόρα διαδικασία - εμπλέκονται και αστυνομικές υπηρεσίες - γιατί δεν πρέπει να αποκόπτεται εύκολα το παιδί από τη βιολογική οικογένεια».

«Από τη μια εξασφαλίζεται πως το παιδί δεν θα δοθεί για υιοθεσία ενώ η βιολογική του οικογένεια το αναζητάει, ή έχουν εκλείψει οι λόγοι που της αφαιρέθηκε η επιμέλεια, από την άλλη η καθυστέρηση επενεργεί άσχημα στο παιδί που παραμένει κλεισμένο στο ίδρυμα», λένε οι κοινωνικοί λειτουργοί.

Πάντως, οι εργαζόμενοι ξεκαθαρίζουν: 

«Είμαστε αντίθετοι με τις ιδιωτικές υιοθεσίες γιατί δεν παρέχουν τα εχέγγυα και την ασφάλεια, ώστε να βρει ένα παιδί την πιο κατάλληλη οικογένεια για την καλύτερη δυνατή ανάπτυξή του. Οι δημόσιες υπηρεσίες "ξεψαχνίζουν" το υποψήφιο θετό ζευγάρι και παρακολουθούν για 3 χρόνια την πορεία του παιδιού στη θετή οικογένεια. Η δημόσια υιοθεσία έχει παιδοκεντρικό χαρακτήρα, δεν γίνεται για να ικανοποιηθεί το ζευγάρι».

«Η εμπορία παιδιών βοηθιέται από την ιδιωτική υιοθεσία, που είναι νόμιμη. 

Αυτό είναι ένα πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί. Για παράδειγμα, η μάνα έχει δικαίωμα να επιλέξει την θετή οικογένεια. Από κει και πέρα δεν ξέρεις τι συμβαίνει», υπογραμμίζει η πρόεδρος του ΚΚΠΑ. Δηλαδή, το κίνητρο της υιοθεσίας μπορεί να είναι οικονομικό, ενώ οικοινωνικές υπηρεσίες των Περιφερειών δεν έχουν συνήθως τη δυνατότητα και ταμέσα να κάνουν έγκαιρα έρευνα για τη θετή οικογένεια.